Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» στο φόντο των εξελίξεων στη Βενεζουέλα

Kαι οι κρατικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις της χώρας έχουν προχωρήσει - όπως και πολλές ιδιωτικές καπιταλιστικές- σε συμπράξεις με πολυεθνικές επιχειρήσεις με έδρα κυρίως την ΕΕ, τη Ρωσία, την Κίνα. Φωτ. από παλιότερη κοινή εμφάνιση των προέδρων της PDVSA και της ρωσικής «Rosneft»

Το τελευταίο διάστημα, οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα έχουν τροφοδοτήσει - τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο - την όξυνση της αντιπαράθεσης για τον λεγόμενο «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα». Πέρα από το κάθε φορά άμεσο πολιτικό επίδικο υπό το πρίσμα του οποίου διαμορφώνονται οι σχετικές πολιτικές θέσεις (π.χ. των ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στην Ελλάδα), η προσπάθεια αστικής και οπορτουνιστικής ερμηνείας των γεγονότων στη Βενεζουέλα με συνεχείς αναφορές στο σοσιαλισμό συσκοτίζει την πραγματική κατάσταση.

Από τις ίδιες τις εξελίξεις και τη σχετική αντιπαράθεση τίθενται τα εξής ερωτήματα: Τι σχέση έχει ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα» με το σοσιαλισμό - κομμουνισμό; Ποια είναι η σχέση

Διαχρονικά αποσπάσματα από ομιλίες του ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΦΛΩΡΑΚΗ

"Δεν είναι οι κομμουνιστές εκείνοι που δεν έχουν πατρίδα. Οι κομμουνιστές είναι απλοί άνθρωποι, εργατικοί, δεμένοι με τη γη που γεννήθηκαν. Και σ’αυτή τη γη κρίνεται η τύχη τους, μαζί με όλο τον άλλο Λαό. Εκείνοι που δεν πιστεύουν σε πατρίδα και που δεν έχουν πατρίδα είναι οι πλουτοκράτες. Τα πλούτη, τους παρέχουν τη δυνατότητα να ζουν σε όποιον

Αλβέρτου Αϊνστάιν «Γιατί Σοσιαλισμός»

(Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο 1 τεύχος του Αμερικανικού περιοδικού Monthly Review, το 1949)

Ας εξετάσουμε πρώτ’ απ’ όλα το ζήτημα αυτό από την άποψη της επιστημονικής γνώσης. Μπορεί να φανεί ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές μεθοδολογικές διαφορές ανάμεσα στην αστρονομία και την οικονομία: οι επιστήμονες και στους δύο τομείς προσπαθούν να ανακαλύ­ψουν τους νόμους, που έχουν γενική εφαρμογή σε ορισμένες ομάδες φαινομένων; για να κά­νουν την αμοιβαία σχέση των φαινομένων αυτών όσο γίνεται πιο κατανοητή. Αλλά τέτοιες με­θοδολογικές διαφορές υπάρχουν στην πραγματικότητα. Η ανακάλυψη των γενικών νόμων στον τομέα της οικονομίας είναι δυσκολότερη γιατί τα υπό παρατήρηση οικονομικά φαινόμε­να, επηρεάζονται συχνά από πολλούς παράγοντες, που είναι πάρα πολύ δύσκολο να εκτιμη­θούν ξεχωριστά. Εκτός από αυτό, η πείρα που συγκεντρώθηκε από την αρχή της λεγόμενης πολιτισμένης

Περί εναλλακτικής...

Μια σειρά από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζοντας τη διαφωνία ή τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση προχωρά σε ένα τρίτο μνημόνιο, υποστηρίζουν ότι με αυτή τους τη στάση υπερασπίζονται τη δυνατότητα ύπαρξης μιας εναλλακτικής απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική της ΕΕ, την πολιτική των μνημονίων, της λιτότητας κ.λπ. Διαφορετικά, όπως λένε χαρακτηριστικά, «η αριστερά θα υιοθετήσει το δόγμα της TINA (There is no Alternative) της Μ. Θάτσερ», δηλαδή «Δεν υπάρχει εναλλακτική».

Εχει, όμως, ενδιαφέρον να δούμε τι εννοούν όταν μιλάνε για εναλλακτική.

Μακιγιαρίσματα του καπιταλισμού

Ορισμένοι «ψάχνουν» την εναλλακτική λύση στη διαμόρφωση «εναλλακτικών μορφών της οικονομίας». Διαβάζουμε χαρακτηριστικά: «Διαφορετικές παραγωγικές διαδικασίες, αντι-εμπορευματικά κυκλώματα διανομής, εναλλακτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, κοινωνικές και παραγωγικές καινοτόμες θεσμίσεις κ.ο.κ. είναι πολύ πιο πιθανόν να αντιμετωπίσουν την τεράστια ανεργία και τις κοινωνικές και παραγωγικές συνέπειες της επιβαλλόμενης καταστροφής από ό,τι η με παραδοσιακούς όρους ανασυγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού. Την στιγμή που το κλασικό οικονομικό κύκλωμα απορρίπτει εκτεταμένα τμήματα υποψήφιων προς εκμετάλλευση και δείχνει σημάδια παρακμής και κατάρρευσης, αποτελεί αδιανόητη προσκόλληση -ιδιαίτερα από την Αριστερά- η εμμονή στην ανασυγκρότησή του ως του μοναδικού τρόπου για να μπορέσουμε να ζήσουμε όπως όπως» (Α. Καρίτζης, μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ στην «Αυγή» της προηγούμενης Κυριακής).
Η άποψη αυτή καταλήγει στο κάλεσμα: «(...) να οικοδομήσουμε ανταγωνιστικά παραγωγικά και οικονομικά