Η «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική» και «στρατιωτική διπλωματία» που ασκεί η συγκυβέρνηση, διατηρώντας βέβαια τον ευρωατλαντικό της προσανατολισμό, η αξιοποίηση των «γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων» της χώρας αφορούν αποκλειστικά τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Την επέκταση των διαύλων συνεργασίας ανάμεσα στους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους και αυτούς άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, εμπλέκοντας το λαό σε άκρως επικίνδυνους σχεδιασμούς.
Η εμπλοκή αυτή βαθαίνει ανησυχητικά, για λογαριασμό των ντόπιων μονοπωλίων, τα οποία τα τελευταία χρόνια είδαν τη θέση τους στην ευρύτερη περιοχή να εξασθενεί συγκριτικά,
π.χ., με τη θέση της Τουρκίας. Κατάσταση που καίγονται να διορθώσουν.
Οι πραγματικές αιτίες της εξασθένισης αυτής (όπως αποτυπώνεται και στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο, μαζί με τις βλέψεις και τις κινήσεις του εγχώριου κεφαλαίου) βρίσκονται στις πολύμορφες συνέπειες της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης, ως αποτέλεσμα και της πορείας ενσωμάτωσης στην ΕΕ - Ευρωζώνη και γενικότερα στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Η οικονομική καπιταλιστική κρίση όξυνε ακόμα περισσότερο αυτήν την πραγματικότητα...
Κινήσεις για Βαλκάνια και Ασία
Ωστόσο
ακόμα και τώρα, στο πλαίσιο ακριβώς της ανισόμετρης ανάπτυξης, ο
ελληνικός καπιταλισμός διατηρεί και προσπαθεί να ενισχύσει παραπέρα την
θέση του στα Βαλκάνια, που μετά την καπιταλιστικοποίησή τους. Τα ελληνικά μονοπώλια κατέχουν σημαντικές θέσεις σε Ρουμανία και Βουλγαρία, αποτελούν το μεγαλύτερο ξένο επενδυτή στην Αλβανία. Διόλου τυχαία, την Τρίτη, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Ευ. Τσακαλώτος συναντήθηκε με τον Αλβανό πρέσβη στην Αθήνα D. Dervishi, ο οποίος χαρακτήρισε την Ελλάδα «στρατηγικό εταίρο» και «γειτονική χώρα ζωτικής σημασίας για την Αλβανία». Ο, δε, Τσακαλώτος υπενθύμισε ότι η Ελλάδα «είναι διαχρονικά ο σημαντικότερος επενδυτής στην Αλβανία».Ταυτόχρονα, οι σχεδιασμοί της αστικής τάξης προσπαθούν να αξιοποιήσουν τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας ως πλησιέστερου θαλάσσιου ευρωπαϊκού προορισμού για τα κράτη της Ασίας (Κίνα, Ινδία κλπ.), καθώς και τη διεύρυνση της ΕΕ σε χώρες της βαλκανικής, που διασφαλίζει την απρόσκοπτη χερσαία μεταφορά εμπορευμάτων από τα λιμάνια της Ελλάδας στην ευρωενωσιακή αγορά, στην παραδουνάβια ζώνη και τις αγορές της πρώην ΕΣΣΔ. Γι' αυτό δίνει έμφαση στη διαμόρφωση στρατηγικών λιμένων διαμετακόμισης (ΟΛΠ, ΟΛΘ, Πάτρας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου). Τη διαχείρισή τους διεκδικούν διεθνείς μονοπωλιακοί όμιλοι (π.χ., στον Πειραιά, μεταξύ άλλων, η COSCO, στη Θεσσαλονίκη οι Ρώσοι), ενώ η κυβέρνηση μεθοδεύει και την παραχώρηση του σιδηροδρομικού δικτύου, σε ένα ολοκληρωμένο πακέτο «συνδυασμένων μεταφορών» (μαζί με τον κλάδο της λεγόμενης «εφοδιαστικής αλυσίδας» - logistics) για τα εμπορεύματα των μονοπωλίων.
Τα σχέδια αυτά βέβαια βρίσκουν αντίδραση στην ΕΕ, ακριβώς στο πλαίσιο των αντιθέσεων με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα για την πίτα των αγορών και τον έλεγχο στρατηγικής σημασίας υποδομών μέσα στο έδαφος της Ευρωζωνης. Στις 23 Μάρτη, για παράδειγμα, δημοσιοποιήθηκε απόφαση της ΕΕ, η οποία χαρακτηρίζει ως «παράνομες κρατικές ενισχύσεις» τις ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις, οι οποίες προβλέπονται στη συμφωνία της παραχώρησης της προβλήτας ΙΙ του ΟΛΠ στην COSCO. Κατά την Κομισιόν, οι ρυθμίσεις αυτές προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη ΣΕΠ (θυγατρική που έχει συστήσει η COSCO για να παραλάβει την προβλήτα) και ζητά από την κυβέρνηση να ανακτήσει τα σχετικά ποσά.
Το εφοπλιστικό κεφάλαιο σε θέση ισχύος
Σημαντικότατο
ρόλο στα σχέδια των ντόπιων μονοπωλίων παίζει και ο «ελληνόκτητος»
στόλος που, μεταξύ άλλων, διακινούσε και εξακολουθεί να διακινεί
σημαντικό μέρος των θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων και πετρελαίου προς
τις ΗΠΑ. Αλλωστε, το εφοπλιστικό κεφάλαιο αποτελεί το μοναδικό τμήμα
του εγχώριου κεφαλαίου που διαπραγματεύεται από θέση ισχύος μέσα στην ΕΕ
και έχει προνομιακούς οικονομικούς δεσμούς με ΗΠΑ και Βρετανία.Η σημασία του «ελληνόκτητου» στόλου είναι αλληλένδετη με την οξυμένη διαπάλη ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα για τον έλεγχο των πηγών και δρόμων μεταφοράς της ενέργειας, των πηγών νερού, των θαλάσσιων διαδρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων, με χαρακτηριστικές εστίες έντασης την Κασπία, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μ. Ανατολή, τον Περσικό Κόλπο, την Αφρική, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και την Αρκτική.
Στο πλαίσιο αυτής της διαπάλης, σήμερα αναδιατάσσονται ιμπεριαλιστικοί άξονες για τον έλεγχο αγορών και εδαφών, δυναμώνει ο κίνδυνος πιο γενικευμένων περιφερειακών συγκρούσεων, ακόμα και ενός γενικότερου ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Ενοπλες Δυνάμεις «ετοιμοπόλεμες» για τα σχέδια του κεφαλαίου
Αποφασισμένη
να «παίξει» με τη «φωτιά» προκειμένου να πετύχει τη γεωστρατηγική της
αναβάθμιση, η ελληνική αστική τάξη «διαφημίζει» στους ευρωατλαντικούς
«εταίρους» την ετοιμότητα και διαθεσιμότητα των Ενοπλων Δυνάμεων της
χώρας να αναλάβουν ακόμα πιο ενεργό ρόλο στα επικίνδυνα σχέδιά τους.Χαρακτηριστική είναι η απόφαση της κυβέρνησης να προϋπολογίσει μισό δισ. δολάρια για εκσυγχρονισμό πέντε αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας «P-3 Orion» του Πολεμικού Ναυτικού, με εργολάβο την αμερικανική εταιρεία «Lockheed Martin». Οπως διατείνεται η ίδια η κυβέρνηση, «το κάθε αεροσκάφος "P-3" μπορεί να πετά επί 12 ώρες συνεχώς και να ελέγχει τεράστιες περιοχές του Αιγαίου και της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Τι ελέγχει; Από κινήσεις υποβρυχίων και πλοίων μέχρι μεταναστευτικές ροές, κλπ. Το θέμα δεν είναι κυρίως "ελληνικό" αλλά ΝΑΤΟικό. Το NATO θέλει κάθε μέρα για τις δικές του ανάγκες εναέρια επιτήρηση σε Αιγαίο και νοτιοανατολική Μεσόγειο. Χωρίς αεροπλάνα αυτό δεν μπορούσε να γίνει σωστά».
Στην ίδια βάση, στο ΓΕΝ έχουν καταλήξει ότι προς έλεγχο των διαύλων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι απαραίτητη η προμήθεια υποβρυχίων. Ενδεικτική, άλλωστε, ήταν η πρεμούρα των κυβερνήσεων (πριν από ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, τώρα ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ) να ολοκληρώσουν τις εργασίες στα τέσσερα υποβρύχια που ...αράχνιαζαν προηγούμενα στο ναυπηγείο Σκαραμαγκά, εντάσσοντάς τα τάχιστα στη δύναμη του στόλου, όπως και στις πυραυλάκατους που χτίζονται στο ναυπηγείο Ελευσίνας.
Με τις ίδιες κατευθύνσεις, στο ΓΕΕΘΑ μελετάται η υπεράσπιση από μάχιμες δυνάμεις ενεργειακών υποδομών, όπως θαλάσσιες πλατφόρμες άντλησης καυσίμου.
Ταυτόχρονα, στην κυβέρνηση αναμένουν την έναρξη πολεμικών στρατιωτικών επιχειρήσεων της λυκοσυμμαχίας στον άξονα από Λιβύη ως Συρία και Ιράκ, με αφορμή τη δράση των «τζιχαντιστών». Εξ ου και ο υπουργός Αμυνας, Π. Καμμένος, συναντήθηκε την Τετάρτη με τον πρέσβη της Ιταλίας στην Ελλάδα, με τον οποίο συζήτησαν «και θέματα που αφορούν τη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ ενόψει των εξελίξεων στη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή».
Η κυβέρνηση δείχνει έτοιμη να συνδράμει αυτές τις επιχειρήσεις, παραχωρώντας, π.χ., τη βάση της Σούδας (κρίσιμη υποδομή προς υποστήριξη αεροναυτικών επιχειρήσεων), προσδοκώντας ανταλλάγματα από ΗΠΑ και ΕΕ.
Σχέσεις αντιφατικού χαρακτήρα με την τουρκική αστική τάξη
Βέβαια,
η στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης στην περιοχή έχει ως
αποτέλεσμα σχέσεις αντιφατικού χαρακτήρα, ανταγωνισμού και συνεργασίας
με την αστική τάξη της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει να αξιοποιήσει
προς όφελός της τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ του
ευρωατλαντικού άξονα και του άξονα Ρωσίας - Κίνας - Ιράν στην Ανατολική
Μεσόγειο, καθώς και τις υπαρκτές αντιθέσεις στο εσωτερικό κάθε άξονα
(π.χ., ΗΠΑ - Ισραήλ, με αφορμή τη διαφαινόμενη προσέγγιση ΗΠΑ - Ιράν).Για παράδειγμα, την Τετάρτη σημειώθηκε νέα υπέρπτηση τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά, από τις αρκετές που σημειώνονται τελευταία, καθώς η τουρκική προκλητικότητα κλιμακώνεται εντός ΝΑΤΟικού πλαισίου.
Μία μόλις μέρα νωρίτερα, την Τρίτη, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς συναντιόταν με τον Τούρκο υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Β. Μποζκίρ στη Βουδαπέστη, σε Πενταμερή Υπουργική Συνάντηση (συμμετείχαν και οι ΥΠΕΞ Ουγγαρίας, Σερβίας και ΠΓΔΜ) με αντικείμενο το στρώσιμο αγωγών καυσίμου στα εδάφη τους με κατεύθυνση τις «αγορές» στα βόρεια και δυτικά τους, λειτουργώντας ως «εναλλακτική» στο «Βόρειο Διάδρομο» που διέρχεται από τη Γερμανία. Στο θέμα αναφέρθηκε την Τετάρτη και ο Αλ. Τσίπρας από τη Μόσχα, μιλώντας για έναν ελληνικό αγωγό που θα στρωθεί ως συνέχεια του σχεδιαζόμενου αγωγού «Turkish stream».
Και μόνο αυτή η εικόνα, με κοινά επιχειρηματικά σχέδια, από τη μια, και τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, από την άλλη, αναδεικνύει τις αντιφατικές σχέσεις, συμβιβασμών και ανταγωνισμού, που αναπτύσσουν οι αστικές τάξεις των δύο χωρών...
Στο σταυροδρόμι των αγωγών
Ειδικά
για τους αγωγούς μεταφοράς καυσίμου, πρέπει να σημειώσουμε πως οι
σχεδιασμοί της αστικής τάξης λαμβάνουν υπόψη τη σημασία που έχει για την
ΕΕ (παρά τις πιο μακροπρόθεσμες προσπάθειες «απεξάρτησης» των
ευρωενωσιακών μονοπωλίων από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες) η προμήθεια
φτηνού καυσίμου από τη Ρωσία, καθώς και την επιδίωξη της Ρωσίας να
ισχυροποιήσει τη θέση της στον ενεργειακό τομέα της ευρωενωσιακής
αγοράς. Εξ ου και η ελληνική αστική τάξη προσπαθεί να «παίξει» στα
σχέδια κατασκευής αγωγών μεταφοράς του, ήδη από την εποχή του
πολυθρύλητου «αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης».Εδώ, βέβαια, πρέπει να αξιολογήσει και τα σχέδια των ΗΠΑ, τα οποία, αφενός, προκρίνουν ανοιχτά τη μεταφορά αζέρικου αερίου ώστε να αποδυναμώσουν τη Ρωσία ως αναδυόμενη καπιταλιστική δύναμη, ταυτόχρονα ωστόσο, εν μέσω οξυμένων ενδοαστικών ανταγωνισμών και εντός του ευρωατλαντικού άξονα, ενδεχομένως να προκρίνουν ίσως μια μερική και ελεγχόμενη ροή ρωσικού καυσίμου προς την Ευρώπη μέσω του περιλάλητου «Νοτίου διαδρόμου», προς αποδυνάμωση του «Βορείου διαδρόμου» που διέρχεται από τη Γερμανία και αποτελεί κυρίαρχο συνδετικό κρίκο της ρωσικής αστικής τάξης με τη γερμανική και μέσο παραπέρα ισχυροποίησης της τελευταίας.
Επιχείρηση αναβάθμισης και με τα κοιτάσματα
Αλλωστε,
ταυτόχρονα με το περιλάλητο άνοιγμα της ελληνικής αστικής τάξης στη
Μόσχα, «έτρεξαν» και οι προσκλήσεις της ελληνικής κυβέρνησης στους
Αμερικανούς για «μία GtoG (government to government agreement,
σ.σ. απευθείας συμφωνία κυβερνήσεων) με τις ΗΠΑ ώστε να υπάρχει
συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου».«Είναι αντιληπτό ότι αν προχωρήσουμε σε μια συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου και του πετρελαίου με ποσοστό 70-30, αυτό θα οδηγήσει σε μια γραμμή χρηματοδότησης που θα μας απαλλάξει από πολλά προβλήματα» ανέφερε στα τέλη Μάρτη από τη Νέα Υόρκη ο υπουργός Αμυνας, Π. Καμμένος.
Και πρόσθεσε: «Πρέπει οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ να γίνουν ακόμη πιο στενές. Και επειδή ακούγονται διάφορα και γράφονται διάφορα (σ.σ: ενόψει και της επίσκεψης Τσίπρα στη Μόσχα), μη φοβάστε, η Ελλάδα δεν αλλάζει κατεύθυνση. Και βεβαίως η Ελλάδα έχει και άλλους συμμάχους, αλλά οι προτεραιότητες είναι αυτές, οι οποίες επιλέχθηκαν εδώ και πάρα πολλά χρόνια».
Μέσα στην περασμένη βδομάδα, μάλιστα, ο Π. Καμμένος, επιχειρώντας να «τεκμηριώσει» παραπέρα την παραπάνω πρόταση, τόνισε τη δυνατότητα των ΗΠΑ για «στρατηγική κάλυψη των δυνατοτήτων τους» και με «στρατιωτικά μέσα»...
Και άλλες αντιφάσεις
Οι
αντιφάσεις εξάλλου δε χαρακτηρίζουν μόνο τις σχέσεις που αναπτύσσονται
με την Τουρκία. Αξονας της εξωτερικής πολιτικής, τόσο της τωρινής όσο
και της προηγούμενης συγκυβέρνησης, είναι η επιλογή στρατηγικής
συνεργασίας με Ισραήλ και Αίγυπτο.Αυτό το νόημα είχε η Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου το Νοέμβρη 2014 στο Κάιρο, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά, προς προώθηση των «μπίζνες» του κεφαλαίου σε Ενέργεια, διαμετακομιστικό εμπόριο, τουρισμό και ναυτιλία.
Αυτό το νόημα είχαν οι δηλώσεις Καμμένου στη Νέα Υόρκη: «Τώρα, είναι ώρα για επέκταση του ενιαίου αμυντικού δόγματος Ελλάδας - Κύπρου και με το Ισραήλ (...) Γιατί να μη δώσουμε εναέριο χώρο, αυτό που χρειάζεται το Ισραήλ απ' την Ελλάδα; Από το Ισραήλ στην Κύπρο και μέχρι την Κρήτη. Γιατί να μην υπάρχουν συμφωνίες προστασίας της μεγάλης οικονομικής ζώνης, στον ορισμό της οποίας θα προχωρήσουμε και στην Ελλάδα;» διερωτήθηκε.
Ωστόσο, αυτά τα περί Ισραήλ λέχθηκαν ενώ λίγες μέρες νωρίτερα τριμελής κυβερνητική αποστολή, με επικεφαλής τον οικονομικό σύμβουλο του ΥΠΕΞ Γ. Τσίπρα (συγγενής του πρωθυπουργού), μετέβη κατά πληροφορίες στο Ιράν, όπου είχε διαβουλεύσεις με αξιωματούχους της Τεχεράνης, με αντικείμενο ενδεχόμενη ιρανική χρηματοδοτική βοήθεια προς την ελληνική κυβέρνηση...
Εγρήγορση και επαγρύπνηση
Σε
αυτό το σύνθετο παζλ, όπου συγκρούονται ανηλεώς μεταξύ τους συμφέροντα
από ΗΠΑ, ΕΕ, Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Τουρκία, Ισραήλ, Ιράν κ.ά., συγκρούσεις
που έχουν πάρει ανοικτά μορφή πολεμικών επιχειρήσεων, π.χ., στην
Ουκρανία, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ο λαός όχι απλά δεν
πρέπει να ταυτιστεί με την προπαγάνδα της κυβέρνησης και τα συμφέροντα
του κεφαλαίου, όχι απλά δεν πρέπει να στηρίξει τα ανοίγματα και τα
παιχνίδια που κάνουν με τα κάθε λογής ιμπεριαλιστικά κέντρα αλλά,
αντίθετα, να βρίσκεται σε εγρήγορση και επαγρύπνηση.Γιατί, ανεξάρτητα από το ποια μονοπώλια θα βγουν κερδισμένα από τους σφοδρούς ανταγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη ανάμεσα στα ισχυρότερα καπιταλιστικά κέντρα, ανεξάρτητα από το πόσο ωφελημένη θα βγει η εγχώρια αστική τάξη που προσέρχεται σαν την αλεπού στο παζάρι, ο λαός που εμπλέκεται όλο και βαθύτερα στους επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς είναι αυτός που θα βγει σίγουρα ζημιωμένος...
Θ. Μπ.
